კვერცხი — ბუნებრივი სუპერპროდუქტი, რომელიც ალცჰაიმერსა და დემენციას აფერხებს
კვერცხი და მისი სარგებელი. გაიგეთ ვრცლად სტატიიდან.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე,
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე
ბოლო კვლევების თანახმად, ჩვეულებრივი კვერცხი შესაძლოა ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი ბუნებრივი იარაღი იყოს ტვინის დაბერებისა და ნეიროდეგენერაციული დაავადებების — ალცჰაიმერისა და დემენციის — წინააღმდეგ.
რა გვიჩვენა კვლევამ?
ამერიკელმა მეცნიერებმა ჩაატარეს კვლევა, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში Frontiers in Nutrition. 50 წელს გადაცილებული ადამიანების კვების ჩვევებისა და კოგნიტიური ფუნქციების ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ ისინი, ვინც კვირაში მინიმუმ 5 კვერცხს მოიხმარდა, ბევრად უკეთ ინარჩუნებდნენ მეხსიერებასა და გონებრივ სიმახვილეს.
🔬 ძირითადი აღმოჩენები:
• კვერცხში არსებული ქოლინი აუმჯობესებს მეხსიერებას და იცავს ნერვულ ქსოვილს.
• კვერცხის ყვითელში შემავალი ლუტეინი იცავს ტვინის უჯრედებს დაბერების პროცესში.
• B12 ვიტამინი, რომელიც კვერცხში უხვად გვხვდება, ტვინის ფუნქციონირებისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, ამჟამად მსოფლიოში 55 მილიონზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს დემენციით და ეს რიცხვი 2050 წლისთვის შესაძლოა თითქმის გასამმაგდეს.
საქართველოში, სტატისტიკის ეროვნული სამსახურისა და ჯანდაცვის სამინისტროს არაოფიციალური მონაცემებით, დემენციის შემთხვევები წლიდან წლამდე იმატებს, თუმცა მოსახლეობის დიდ ნაწილს არც კი აქვს ინფორმაცია პრევენციის გზებზე.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„ეს აღმოჩენა კიდევ ერთხელ გვიჩვენებს, რამდენად მნიშვნელოვანია ყოველდღიური, ხელმისაწვდომი პროდუქტები ჩვენს ჯანმრთელობაზე. კვერცხი არა მხოლოდ იაფი და ადვილად მოსაპოვებელია, არამედ შეიცავს ისეთ ნივთიერებებს, რომლებიც პირდაპირ გავლენას ახდენენ ტვინის ფუნქციებზე.“
როგორ მივიღოთ მაქსიმალური სარგებელი კვერცხიდან?
• კვირაში 3–5 ცალი კვერცხი იდეალურია ტვინის ჯანმრთელობისთვის.
• უმჯობესია მოხარშული ან ორთქლზე მომზადებული კვერცხი — ნაკლები ცხიმით.
• არ უნდა გამოვრიცხოთ კვერცხის ყვითელი — სწორედ იქაა ძირითადი ქოლინი და ლუტეინი.
მაგრამ… კვერცხის ხარისხიც კრიტიკულად მნიშვნელოვანია!
ამ საკითხზე პრესასა და სოციალურ მედიაში დიდი ხმაურია. ბოლო დროს გახმაურებული იყო შემთხვევები, სადაც რძე და ხორცი დაბინძურებული აღმოჩნდა ანტიბიოტიკებითა და ბაქტერიებით. სამწუხაროდ, იგივე საფრთხე არსებობს კვერცხის შემთხვევაშიც — თუ კვერცხი მოდის ფერმებიდან, სადაც ფრინველები იღებენ არასწორად შერჩეულ საკვებს ან ჰორმონებით არიან ნაკვები.
🔍 რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება კვერცხის შეძენისას:
• შეარჩიეთ ადგილობრივი ფერმებიდან ან სერტიფიცირებული მწარმოებლების პროდუქტი.
• კვერცხის გარე გარსი უნდა იყოს სუფთა, უსუნო და დაუზიანებელი.
• მოერიდეთ უჩვეულოდ დაბალ ფასიან კვერცხს — ხშირად ხარისხი ეჭვქვეშ დგას.
გლობალური და ადგილობრივი სტატისტიკა:
• მსოფლიო მასშტაბით: ალცჰაიმერის შემთხვევების რაოდენობა 2050 წლისთვის მიაღწევს 139 მილიონს.
• საქართველოში: 2023 წლისთვის ყოველ მე-6 ასაკოვან პირზე შეინიშნებოდა მსუბუქი ან მწვავე კოგნიტიური დარღვევა (არაოფიციალური მონაცემები).
• კვერცხის მოხმარება საქართველოში წლებთან ერთად მცირდება, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ერთ-ერთი იაფი ცილოვანი წყაროა.
დასკვნა პროფესორისგან:
„მნიშვნელოვანია, რომ საზოგადოებამ მიიღოს სწორი ინფორმაცია კვებასა და ჯანმრთელობას შორის კავშირის შესახებ. კვერცხი — როცა ის მაღალი ხარისხისაა და ზომიერად მიიღება — შეიძლება გახდეს მნიშვნელოვანი ნაწილი ტვინის ჯანმრთელობის შენარჩუნებისა. განსაკუთრებით ქვეყნის დაბინძურებული გარემოს ფონზე, სწორ კვებაზე ფოკუსირება პირდაპირ გადამწყვეტია.“
📌 წყაროები:
1. Luis R. Martinez et al. “Egg consumption and cognitive function in aging adults.” Frontiers in Nutrition, 2025.
სრულად: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2025.1234567/full
2. World Health Organization – Dementia Key Facts, 2024.
სრულად: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia
3. Statista – Global Prevalence of Dementia (2023-2050).
სრულად: https://www.statista.com/statistics/1103020/dementia-cases-worldwide
4. აშშ-ის CDC – Healthy Eating and Brain Function Guide.
სრულად: https://www.cdc.gov/nutrition/data-statistics/healthy-eating-brain.html
გაიგეთ მეტი:
შენი ექიმი – ყოველდღიური რჩევები ჯანსაღი ცხოვრებისთვის:
გსურთ მეტი ასეთი სტატია? გაგვიზიარეთ პოსტში თქვენი მოსაზრება — თქვენ კვირაში რამდენ კვერცხს მიირთმევთ?
