ანთება ორგანიზმში – როგორ დავიცვათ თავი საკვების საშუალებით?
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე
ანთება (inflammation) ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი და ხშირად დაუფასებელი მავნე პროცესი შეიძლება იყოს ჩვენს ორგანიზმში.
მართალია, მწვავე ანთება (acute inflammation) აუცილებელია დაზიანებებისა და ინფექციების საპასუხოდ, მაგრამ ქრონიკული ანთება (chronic inflammation) უკავშირდება მრავალ სერიოზულ დაავადებას:
- გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები
- დიაბეტი
- სიმსუქნე
- დეპრესია
- კიბო
- ალცჰაიმერის დაავადება
რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება?
საკვებს აქვს ძალა:
- ანთების დამთრგუნველი
- ან ანთების გამამწვავებელი
დღევანდელ პოსტში წარმოგიდგენთ იმ 20 პროდუქტს, რომლებიც მეცნიერულად დადასტურებულად ამცირებენ ქრონიკულ ანთებას!
ანთების საწინააღმდეგო საკვები:
1. ცხიმიანი თევზი (Fatty Fish) – ორაგული, სკუმბრია
2. კენკრა (Berries) – მოცვი, მაყვალი
3. თხილეული (Nuts) – ნიგოზი, ნუში
4. მწვანე ჩაი (Green Tea) – ძლიერი ანტიოქსიდანტი
5. ციტრუსი (Citrus Fruits) – ვიტამინ C-ს მძლავრი წყარო
6. ისპანახი (Spinach) – ფოლატებითა და A ვიტამინით მდიდარი
7. ხორცის ბულიონი (Bone Broth) – ძვლის კოლაგენი ანთების წინააღმდეგ
8. ყავა (Coffee) – ზომიერად დადებითია, შეიცავს პოლიფენოლებს
9. ავოკადო (Avocado) – მდიდარია ჯანმრთელი ცხიმებით
10. კეილი (Kale) – უჯრედისითა და ანტიოქსიდანტებით მდიდარი
11. ბროკოლი (Broccoli) – სულფორაფანის წყარო
12. მუქი შოკოლადი (Dark Chocolate) – 70%+ კაკაოს შემცველობით
13. კიტრი (Cucumbers) – ჰიდრატაციისთვის და დეტოქსისთვის
14. ჯინჯერი (Ginger) – ანთების ბუნებრივი ბლოკატორი
15. ზეთისხილის ზეთი (Olive Oil) – „მკვეთრად ანთების საწინააღმდეგო“
16. სტაფილო (Carrots) – ბეტა-კაროტინის წყარო
17. პომიდორი (Tomatoes) – ლიკოპენის წყარო
18. ქუნჯუთი/კურკუმა (Turmeric) – კურკუმინი – ანთების მძლავრი დამთრგუნველი
19. ბოსტნეულის სუპი (Veggie Soup) – დაბალანსებული საკვები
20. ლობიო (Beans) – მცენარეული ცილის მდიდარი წყარო
მეცნიერება რას ამბობს?
• Harvard Medical School-ის თანახმად, ანთების საწინააღმდეგო დიეტა ამცირებს ქრონიკული დაავადებების რისკს.
• Journal of Nutrition (2022) კვლევამ აჩვენა, რომ ბროკოლი და ავოკადო ამცირებენ ც-რეაქტიული ცილის დონეს (CRP), რომელიც ანთების მაჩვენებელია.
• American Journal of Clinical Nutrition: ადამიანებს, ვინც რეგულარულად იღებენ Omega-3-ს ცხიმიანი თევზიდან, 25%-ით ნაკლები აქვთ ანთებითი მაჩვენებლები.
საკვები, რომელსაც უნდა ავარიდოთ თავი:
- შაქარი და ტკბილეული
- რაფინირებული ფქვილი
- ტრანსცხიმები
ზედმეტად შეწვისა და დამუშავების გზით მომზადებული საკვები
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე ამბობს:
„მთელი ჩვენი ცხოვრება და ჯანმრთელობა იწყება ანთების დონისგან. თუ ორგანიზმში ქრონიკული ანთება გვაქვს – ვერაფერი იმუშავებს სრულყოფილად. სწორ კვებას შეუძლია დაგვიბრუნოს ბალანსი, შეამციროს დაავადებების რისკი და მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს ჩვენი სიცოცხლის ხარისხი.“
დაწერეთ კომენტარებში – თქვენ ამ პროდუქტებიდან რომელი უკვე გაქვთ ყოველდღიურ რაციონში? ან რომელი დაგეგმეთ დაამატოთ?
და აუცილებლად გაუზიარეთ ეს პოსტი მათ, ვისაც აწუხებს ქრონიკული დაღლილობა, სტრესი, შაქრიანი დიაბეტი ან გულის პრობლემები – საკვები წამალია!
www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე:
დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH), მედიცინის დოქტორი (PhD);საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.
